Konteyner Genel Özellikleri
Konteyner Nedir ?
Konteyner; Belirli standartlara göre üretilen, taşınan ürünlerin çıkış noktasından-varış noktasına kadar ki yolculuklarında güvenli ve hasarsız olacak şekilde muhafazasını sağlayan, elleçlemesi kolay, çoklu taşıma modlarına ugun, tekrar kullanılabilen, prizmatik çelik yapılı büyük metal kutulardır.
Konteyner kelimesi İngilizce ‘’ Container’’ kelimesinin okunmasını, Ülkemizde Türkçe konteyner olarak yazıp kullanılmaya başlanmış ve genel olarak da bu şekilde kullanılmaktadır. Fakat Türkçe anlamı ‘’yüklük, yük sandığı ‘’ gibi çevrilse de doğru kullanım yükün muhafaza edildiği kaptır.
İlk defa ticari anlamda konteyner Amerika Birleşik Devlet’lerinde kullanılmıştır. Kullanım kolaylığı fark edilince kullanım alanı genişlemiş, vazgeçilmez bir taşıma gerecine dönüşmüştür.
Ülkelerin denizaşırı mal hareketlerinde değişik taşıma modlarının kullanılması ve standart olmaması hasar risklerini artırıyordu, taşıma faaliyetlerinde maliyet artışına, farklı ekipman ihtiyacına gerek duyuluyordu. 1972 yıllarında belirli bir standart getirilince elleçleme ve aktarma noktalarında ki ekipman buna göre düzenlenerek emtianın yolculuğu hızlı ve güvenli hale gelmiştir.
Konteynere yapılan bir yükleme , konteyner kapılarının kapatılması ile yolculuğa çıktığı zaman, tır üzerinde, demiryollarında, denizyollarında ve aktarma noktalarında kapakları hiç açılmadan son varış noktasına kadar aynı şekilde gitmektedir yani hareket ettirilen konteynere hiçbir şekilde müdahale edilmez, nasıl yüklendi ise o şekilde hareketini tamamlar.
Konteynerlerin Teknik Yapıları
Konteynerlerin temel yapıları prizma şeklinde ve çelik malzemelerden dizayn edilirler. Prizmanın kenarları çelik profillerden yapılır. Konteynerde bulunan 4 üst ve 4 alt köşesinde kilit sistemi bulunur. Bu kilit sistemleri sayesinde üst üste istif edilebilir. Konteynerlerin
alt-üst-yanları-ve ön kapalı kısımları çelik saç veya başka malzemelerden yapılmaktadır. Konteynerler üst üste taşınabildiği için köşeleri daha da güçlendirilmiştir. Tabanları belli bir ağırlığı kaldıracak nitelikte malzeme ile döşenir. Konteynerlerin arka kısımların da kapıları bulunur, yüklemeler arka kapak kısmından yapılır. Ön kısmı tamamen kapalıdır.
Konteynerler belli standart malzemelerden yapılır. Yapım ölçüleri ise uluslararası kabul gören sabit standart ölçülere göre üretilirler.
Konteyner, dayanıklı ve uzun ömürlü olması nedeniyle taşıma sürecinin etkin ve verimli hâle gelmesinde önemli bir işlev üstlenmektedir.
Uzunluk açısından standart konteynerler iki türlüdür, bunlar
40 lık dediğimiz 40 feet (veya DC) yani İç uzunlukları; 12.08 m
20 lik dediğimiz 20 feet uzunlukta yani iç uzunlukları 5.90 m olanlardır.
Konteyner Çeşitleri ve Konteyner Ölçüleri
Konteynerler çok çeşitli yükler için kullanılmaktadır. Standart öcülerde yapıldığı müddetçe , taşınacak olan emtiaya göre üretilmektedir.
Taşımacılık da kullanılan konteynerler;
-Kuru yük konteynerleri
-Dökme yük konteynerleri
-Soğuk zincir konteynerleri
-Özel amaçlı yapılan koyteynerleri dir.
Kuru Yük Taşıma Konteynerleri
Kuru yük dediğimiz zaman, paketli, paletli, çuvallı, makinalar, teneke kutulardaki mamuller gibi emtialar anlaşılır (Dry Container ) . Bu konteynerler sadece arka kapısı olan ,diğer tarafları kapalı olan türüdür.Bazı kuru yük konteynelerinin konteynerlerinin her tarafı açık olabilmektedir. Bunların sınıflandırılması ise;
1.Arkadan kapısı olanlar
20 DC lik konteyner ölçüleri ;(iç genişlik ölçüleri)5.90 m uzunluk x2.35m genişlik x2.38 m yükseklik te olup, 33 m³ hacimde , 22.000 kg yükleme kapasitesi vardır. Kapı ölçüleri ; 2.34 m genişlikte x 2.27 yüksekliktedir. Boş ağırlıkları ; 2240 kg dır.
40 DC lik konteyner ölçüleri; (iç genişlik) 12.02 m uzunluk x2.35 genişlik x2.38 m yükseklikte olup, 67.5 m³ hacminde, 27 ton yükleme kapasitesi vardır. Kapı genişliği ;2.34 eninde x 2.28 m yüksekliğindedir. Boş ağırlığı ;3750 kg dır.
2.Yandan kapısı olup açılabilenler,
3.Üstü açık olanlar ki bunlara ‘’ open top’’ da denir.
Bu konteynerlerin ölçüleri 20 feet ve 40 feet ölçüleri ile aynıdır sadece tavan kısmı açıktır.
4.Yükleme hacmi yüksek olanlar ‘’ hight cube’’ de denir.
Hight cube konteyner ölçüleri ; 12.03 m uzunluk x2.34 m genişliğinde x 2.69 m yükseklikte, 76 m³ hacimde, 28.560 kg yükleme kapasitesine sahiptir. Kapı genişliği; 2.33m eninde x2.58 m yüksekliğindedir. Boş ağırlığı 3940 kg dır.
5.Yanları açık olanlar, ‘’ open side’’ veya ‘’flat rack’ de denir.
20’ Flat Rack; 5.98 mx2.01m x2.07 m ölçülerinde , 27.760 kg yükleme kapasiteli, 25 m³ hacmindedir. Boş ağırlık ;2720 kg dır.
40’ Flat Rack ; 11.98 mx2.23m x 1.96m öcülerinde, 39.000 kg yükleme kapasitesinde, 58 m³ hacmindedir. Boş ağırlık;5980 kg
6.Platform (düz) konteynerler (her tarafı açık olan) dir.
Platform konteynerler standart dışı kargoların taşınmasında kullanılır. Taşınacak kargo eninden, boyundan veya yüksekliğinden dolayı normal konteynere konamayan yükler taşınır.
Dökme Yük Konteynerleri
Bu konteyner türünde herhangi bir ambalaj yapılmamış, buğday, prinç gibi ürünler taşınır. Yapıları bu taşımaya uygun imal edilir.
Dökme yük taşımada kullanılan tank konteynerler vardır bunlar da sıvı yüklerin taşınmasını sağlar. Standart ölçü içerisine silindir bir kazanın oturtulması ile üretimi yapılır.
Soğuk Zincir Konteynerleri
Bu konteynerler, bozulabilecek, dondurulmuş veya belli bir sabit ısıda gitmesi ürünlerin taşınmasın da kullanılır. Özel yapım ve yalıtılmış, ısıyı muhafaza eden dış sıcaklıklardan etkilenmeyen , ‘’reefer’’ de denilen bir türdür. Bu tür konteyner buzdolabı gibi çalışacağından enerjiye ihtiyaç duyar bu enerjide hangi çeşit araç ile taşınıyor ise ondan sağlanır.
Reefer Konteyner Ölçüleri :11.87 m x 2.29 m x 2.53 m ölçülerinde, 67 m³ hacminde, 29.300 kg taşıma kapasitesine sahiptir. Kapı ölçüleri ; 2.29 m eninde x 2.59 yüksekliğindedir. Boş ağırlıkları 4700 kg dır.
Özel Amaçlı Konteyner
Yapılacak taşımalara göre belli özellikte üretilen konteynerlerdir. Hayvan taşıma konteynerleri, özel amaçlı labaratuvar konteynerleri örnektir.
Konteyner Taşımacılığı Hangi Faydaları Sağlar
Konteynerin yukarıda kısaca yapılan tariflerinden de anlaşılacağı gibi içine konulan eşyayı her türlü dış etkenlerden korur.
Çeşitli yükler aynı konteynerde taşınabilir. İçindeki eşyaların güvenli bir şekilde elleçlenebilmesi ve taşınabilmesini sağlar.
Birçok eşya bir kerede elleçlenebilir.
Taşıma kolaylığı sağlar.
Taşıma ücretlerinde tasarruf sağlar.
Bir çok kere kullanılabilir olması gibi önemli kolaylık ve avantajlar sağlar.
Yükleme ve boşaltma zamanını kısaltır.
Konteynerler düzenli bir şekilde istiflenebildiği ve açıkta depolandığı için depolamadan tasarruf sağlar.
Yükleme, aktarma, boşaltma hasarlarını azaltır.
İyi bir koruyucu olması nedeniyle sigortadan tasarruf sağlar.
Emtianın yangın ve su hasarlarından daha az etkilenmesini sağlar.
